guǎn zhòng yí wú zhě ,yǐng shàng rén yě 。shǎo shí cháng yǔ bào shū yá yóu ,bào shū zhī qí xián 。guǎn zhòng pín kùn ,cháng qī (piàn ,qī zhà 。zhè lǐ zhǐ guǎn zhòng shǎo shí yǔ bào shū yá jīng shāng fèn lì shí cháng zhàn bào shū yá de biàn yí )bào shū ,bào shū zhōng shàn yù zhī ,bú yǐ wéi yán 。yǐ ér bào shū shì qí gōng zǐ xiǎo bái ,guǎn zhòng shì gōng zǐ jiū 。jí xiǎo bái lì wéi huán gōng ,gōng zǐ jiū sǐ ,guǎn zhòng qiú yān 。bào shū suí jìn guǎn zhòng 。guǎn zhòng jì yòng ,rèn zhèng yú qí ,qí huán gōng yǐ bà ,jiǔ hé zhū hóu ,yī kuāng tiān xià ,guǎn zhòng zhī móu yě 。
guǎn zhòng yuē :“wú shǐ kùn shí ,cháng yǔ bào shū jiǎ ,fèn cái lì duō zì yǔ ,bào shū bú yǐ wǒ wéi tān ,zhī wǒ pín yě 。wú cháng wéi bào shū móu shì ér gèng qióng kùn ,bào shū bú yǐ wǒ wéi yú ,zhī shí yǒu lì bú lì yě 。wú cháng sān shì sān jiàn zhú? yú jun1 ,bào shū bú yǐ wǒ wéi bú xiāo ,zhī wǒ bú zāo shí yě 。wú cháng sān zhàn sān zǒu (gǔ jīn yì yì ,táo pǎo ),bào shū bú yǐ wǒ wéi qiè ,zhī wǒ yǒu lǎo mǔ yě 。gōng zǐ jiū bài ,zhào hū sǐ zhī ,wú yōu qiú shòu rǔ ,bào shū bú yǐ wǒ wéi wú chǐ ,zhī wǒ bú xiū xiǎo jiē ér chǐ gōng míng bú xiǎn yú tiān xià yě 。shēng wǒ zhě fù mǔ ,zhī wǒ zhě bào zǐ yě 。”
bào shū jì jìn guǎn zhòng ,yǐ shēn xià zhī 。zǐ sūn shì lù yú qí ,yǒu fēng yì zhě shí yú shì ,cháng wéi míng dà fū 。tiān xià bú duō guǎn zhòng zhī xián ér duō bào shū néng zhī rén yě 。
guǎn zhòng jì rèn zhèng xiàng qí ,yǐ qū qū zhī qí zài hǎi bīn ,tōng huò jī cái ,fù guó qiáng bīng ,yǔ sú tóng hǎo è 。gù qí chēng yuē :“cāng lǐn shí ér zhī lǐ jiē ,yī shí zú ér zhī róng rǔ ,shàng fú dù zé liù qīn gù 。sì wéi (zhǐ lǐ ,yì ,lián ,chǐ )bú zhāng ,guó nǎi miè wáng 。xià lìng rú liú shuǐ zhī yuán ,lìng shùn mín xīn 。”gù lùn bēi ér yì háng 。sú zhī suǒ yù ,yīn ér yǔ zhī ;sú zhī suǒ fǒu ,yīn ér qù zhī 。
qí wéi zhèng yě ,shàn yīn huò ér wéi fú ,zhuǎn bài ér wéi gōng 。guì qīng zhòng ,shèn quán héng 。huán gōng shí nù shǎo jī ,nán xí cài ,guǎn zhòng yīn ér fá chǔ ,zé bāo máo bú rù gòng yú zhōu shì 。huán gōng shí běi zhēng shān róng ,ér guǎn zhòng yīn ér lìng yàn xiū zhào gōng zhī zhèng 。yú kē zhī huì ,huán gōng yù bèi cáo mò zhī yuē ,guǎn zhòng yīn ér xìn zhī ,zhū hóu yóu shì guī qí 。gù yuē :“zhī yǔ zhī wéi qǔ ,zhèng zhī bǎo yě 。”
guǎn zhòng fù nǐ yú gōng shì ,yǒu sān guī 、fǎn diàn ,qí rén bú yǐ wéi chǐ 。guǎn zhòng zú ,qí guó zūn qí zhèng ,cháng qiáng yú zhū hóu 。hòu bǎi yú nián ér yǒu yàn zǐ yān 。
yàn píng zhòng yīng zhě ,lái zhī yí wéi rén yě 。shì qí líng gōng 、zhuāng gōng 、jǐng gōng ,yǐ jiē jiǎn lì háng zhòng yú qí 。jì xiàng qí ,shí bú zhòng ròu ,qiè bú yī bó 。qí zài cháo ,jun1 yǔ jí zhī ,jí wēi yán ;yǔ bú jí zhī ,jí wēi háng 。guó yǒu dào ,jí shùn mìng ;wú dào ,jí héng mìng 。yǐ cǐ sān shì xiǎn míng yú zhū hóu 。
yuè shí fù xián ,zài léi xiè zhōng 。yàn zǐ chū ,zāo zhī tú 。jiě zuǒ cān shú zhī ,zǎi guī 。fú xiè ,rù guī 。jiǔ zhī ,yuè shí fù qǐng jué 。yàn zǐ jué rán ,shè yī guàn xiè yuē :“yīng suī bú rén ,miǎn zǐ yú è ,hé zǐ qiú jué zhī sù yě ?”shí fù yuē :“bú rán 。wú wén jun1 zǐ qū yú bú zhī jǐ ér xìn yú zhī jǐ zhě 。fāng wú zài léi xiè zhōng ,bǐ bú zhī wǒ yě 。fū zǐ jì yǐ gǎn wù ér shú wǒ ,shì zhī jǐ ;zhī jǐ ér wú lǐ ,gù bú rú zài léi xiè zhī zhōng 。”yàn zǐ yú shì yán rù wéi shàng kè 。
yàn zǐ wéi qí xiàng ,chū ,qí yù zhī qī cóng mén jiān ér kuò qí fū 。qí fū wéi xiàng yù ,yōng dà gài ,cè sì mǎ ,yì qì yáng yáng ,shèn zì dé yě 。jì ér guī ,qí qī qǐng qù 。fū wèn qí gù 。qī yuē :“yàn zǐ zhǎng bú mǎn liù chǐ ,shēn xiàng qí guó ,míng xiǎn zhū hóu 。jīn zhě qiè guān qí chū ,zhì niàn shēn yǐ ,cháng yǒu yǐ zì xià zhě 。jīn zǐ zhǎng bā chǐ ,nǎi wéi rén pú yù ,rán zǐ zhī yì zì yǐ wéi zú ,qiè shì yǐ qiú qù yě 。”qí hòu fū zì yì sǔn 。yàn zǐ guài ér wèn zhī ,yù yǐ shí duì 。yàn zǐ jiàn yǐ wéi dà fū 。
tài shǐ gōng yuē ;wú dú guǎn shì 《mù mín 》、《shān gāo 》、《chéng mǎ 》、《qīng zhòng 》、《jiǔ fǔ 》,jí 《yàn zǐ chūn qiū 》,xiáng zāi qí yán zhī yě 。jì jiàn qí zhe shū ,yù guān qí háng shì ,gù cì qí chuán 。zhì qí shū ,shì duō yǒu zhī ,shì yǐ bú lùn ,lùn qí yì shì 。
guǎn zhòng shì suǒ wèi xián chén ,rán kǒng zǐ xiǎo zhī ,qǐ yǐ wéi zhōu dào shuāi wēi ,huán gōng jì xián ,ér bú miǎn zhī zhì wáng ,nǎi chēng bà zāi ?yǔ yuē “jiāng shùn qí měi ,kuāng jiù qí è ,gù shàng xià néng xiàng qīn yě ”。qǐ guǎn zhòng zhī wèi hū ?
fāng yàn zǐ fú zhuāng gōng shī kū zhī ,chéng lǐ rán hòu qù ,qǐ suǒ wèi “jiàn yì bú wéi wú yǒng ”zhě xié ?zhì qí jiàn shuō ,fàn jun1 zhī yán ,cǐ suǒ wèi “jìn sī jìn zhōng ,tuì sī bǔ guò ”zhě zāi !jiǎ lìng yàn zǐ ér zài ,yú suī wéi zhī zhí biān ,suǒ xīn mù yān 。
《管仲列傳》原文如下:管仲夷吾者,潁上人也。少時常與鮑叔牙遊,鮑叔知其賢。管仲貧困,常欺(騙,欺詐。這裏指管仲少時與鮑叔牙經商分利時常占鮑叔牙的便宜)鮑叔,鮑叔終善遇之,不以為言。已而鮑叔事齊公子小白,管仲事公子糾。及小白立為桓公,公子糾死,管仲囚焉。鮑叔遂進管仲。管仲既用,任政於齊,齊桓公以霸,九合諸侯,壹匡天下,管仲之謀也。
管仲曰:“吾始困時,嘗與鮑叔賈,分財利多自與,鮑叔不以我為貪,知我貧也。吾嘗為鮑叔謀事而更窮困,鮑叔不以我為愚,知時有利不利也。吾嘗三仕三見逐 於君,鮑叔不以我為不肖,知我不遭時也。吾嘗三戰三走(古今異義,逃跑),鮑叔不以我為怯,知我有老母也。公子糾敗,召忽死之,吾幽囚受辱,鮑叔不以我為無恥,知我不羞小節而恥功名不顯於天下也。生我者父母,知我者鮑子也。”
鮑叔既進管仲,以身下之。子孫世祿於齊,有封邑者十余世,常為名大夫。天下不多管仲之賢而多鮑叔能知人也。
管仲既任政相齊,以區區之齊在海濱,通貨積財,富國強兵,與俗同好惡。故其稱曰:“倉廩實而知禮節,衣食足而知榮辱,上服度則六親固。四維(指禮,義,廉,恥)不張,國乃滅亡。下令如流水之原,令順民心。”故論卑而易行。俗之所欲,因而與之;俗之所否,因而去之。
其為政也,善因禍而為福,轉敗而為功。貴輕重,慎權衡。桓公實怒少姬,南襲蔡,管仲因而伐楚,責包茅不入貢於周室。桓公實北征山戎,而管仲因而令燕修召公之政。於柯之會,桓公欲背曹沫之約,管仲因而信之,諸侯由是歸齊。故曰:“知與之為取,政之寶也。”
管仲富擬於公室,有三歸、反坫,齊人不以為侈。管仲卒,齊國遵其政,常強於諸侯。後百余年而有晏子焉。
晏平仲嬰者,萊之夷維人也。事齊靈公、莊公、景公,以節儉力行重於齊。既相齊,食不重肉,妾不衣帛。其在朝,君語及之,即危言;語不及之,即危行。國有道,即順命;無道,即衡命。以此三世顯名於諸侯。
越石父賢,在縲紲中。晏子出,遭之塗。解左驂贖之,載歸。弗謝,入閨。久之,越石父請絕。晏子戄然,攝衣冠謝曰:“嬰雖不仁,免子於戹,何子求絕之速也?”石父曰:“不然。吾聞君子詘於不知己而信於知己者。方吾在縲紲中,彼不知我也。夫子既已感寤而贖我,是知己;知己而無禮,固不如在縲紲之中。”晏子於是延入為上客。
晏子為齊相,出,其禦之妻從門閑而闊其夫。其夫為相禦,擁大蓋,策駟馬,意氣揚揚,甚自得也。既而歸,其妻請去。夫問其故。妻曰:“晏子長不滿六尺,身相齊國,名顯諸侯。今者妾觀其出,誌念深矣,常有以自下者。今子長八尺,乃為人仆禦,然子之意自以為足,妾是以求去也。”其後夫自抑損。晏子怪而問之,禦以實對。晏子薦以為大夫。
太史公曰;吾讀管氏《牧民》、《山高》、《乘馬》、《輕重》、《九府》,及《晏子春秋》,詳哉其言之也。既見其著書,欲觀其行事,故次其傳。至其書,世多有之,是以不論,論其軼事。
管仲世所謂賢臣,然孔子小之,豈以為周道衰微,桓公既賢,而不勉之至王,乃稱霸哉?語曰“將順其美,匡救其惡,故上下能相親也”。豈管仲之謂乎?
方晏子伏莊公屍哭之,成禮然後去,豈所謂“見義不為無勇”者邪?至其諫說,犯君之顏,此所謂“進思盡忠,退思補過”者哉!假令晏子而在,余雖為之執鞭,所忻慕焉。